Nieuws / Algemeen / Waarom corona niet alleen maar de economische hel is
Geschreven door Marcel Canoy - 01 april 2020
Waarom corona niet alleen maar de economische hel is
Het milieueffect is ook een economisch effect
De coronacrisis heeft meer voor het milieu gedaan dan twintig jaar onderhandelen. China emitteert in één klap 25% minder CO2 dan voor corona. Het drastisch reduceren van vlieg- en autoverkeer is niet alleen goed voor de uitstoot van CO2 maar ook voor luchtkwaliteit. Marshall Burke van Stanford heeft uitgerekend dat de verbetering van luchtkwaliteit alleen al in China het leven heeft gespaard van 4.000 kinderen onder de 5 jaar en van 73.000 volwassen ouder dan 70. Als dat cijfer klopt levert corona – in aantal doden gemeten – zelfs een nettowinst op. Curieus.
Het milieueffect is in eerste instantie vooral goed voor het milieu zelf, maar er is ook economische winst omdat maatregelen duur zijn. Zelfs als het om een tijdelijk effect gaat (wat natuurlijk deels zo is) is uitstel van het nemen van dure maatregelen gewoon winst.
Thuiswerken
Thuiswerken zal niet voor iedereen een feest zijn, zeker niet met jengelende kinderen om je heen. Maar als de crisis is overgewaaid zullen er best veel bedrijven zijn die denken: waarom moeten we allemaal reizen voor elke meeting? Met Zoom of Teams ging het best goed. Nieuwe hybride werkstructuren kunnen ontstaan, met een betere work-life balance dan nu. Tel uit de winst van bespaarde kosten en verminderde congestie. En ook nog eens duurzaam goed voor het milieu.
Innovatie
In crisistijden worden mensen inventief. En dan gaat het echt niet alleen om online grappen en grollen of listige substituten voor mondkapjes. De geschiedenis laat zien dat grootschalige pandemieën altijd leiden tot innovatie. Zo heeft de pestepidemie uit de 14e eeuw, die meer dan 30% van de bevolking n Europa wegvaagde, tot een heel verzameling vernieuwingen in de samenleving geleid. En dat innovatie de productiviteit aanwakkert hoef ik natuurlijk niet uit te leggen. Waaruit die innovatie precies gaat bestaan is niet te voorspellen, maar er is geen reden aan te nemen dat deze plaag anders zal verlopen dan eerdere plagen.
Vergrijzing
De meest cynische consequentie van de coronacrisis: de kosten van de vergrijzing dalen wat. De vergrijzingskosten bestaan onder meer uit gestegen zorgkosten, lager belastinginkomsten en lagere productiviteit. Omdat we er niet omheen kunnen dat er relatief veel ouderen sterven als gevolg van corona, zulle die kosten naar verhouding dalen De prijs die daarvoor betaald wordt is uiteraard gigantisch hoog, maar het effect bestaat wel.
De rol van vitale beroepen
Tot slot: ze stonden allemaal op het Malieveld: verpleegkundigen, leraren en politieagenten vonden de maatschappelijke waardering voor hun beroep te laag. En geef ze eens ongelijk. Die waardering is als gevolg van de coronacrisis flink opgeschroefd. Het is aannemelijk dat dit een blijvend effect is. In eerste instantie is dit geen economisch effect, maar indirect werkt het door: als de maatschappelijke waardering stijgt (en de salarissen navenant, dat helpt wel), dan worden de tekorten op de arbeidsmarkt van deze beroepen kleiner.
Positief
Dit rijtje kan wellicht voor enige relativering zorgen in deze barre tijden. Een weet je wat het geinige is: met geen van deze positieve effecten heeft het CPB rekening gehouden in de scenario’s. Vooral de baten van innovatie kunnen wel eens heel flink zijn.
Een stelling uit mijn proefschrift luidde: “het enige verschil tussen voorspellingen van economen en waarzeggers is dat economen beter kunnen uitleggen waarom ze het bij het verkeerde einde hadden.” Ik ga me toch aan een voorspelling wagen: de economische effecten van de coronacrisis gaan meevallen.
Deze blog is onderdeel van de categorie